Afrikaanse Olifant (Locodonta africana)

De Afrikaanse olifant leeft bijna overal ten zuiden van de Sahara. Afrikaanse olifanten zijn dieren die met uitsterven bedreigd worden. De jacht is verboden, maar gaat zoals vroeger door wegens het gewilde ivoor. Alleen al in Kenia is het aantal olifanten in de laatste jaren erg gedaald. Opzichters staan meestal machteloos tegenover de stropers.

• Orde: Slurfdieren
• Familie: Olifanten
• Geslacht & Soort: Locodonta africana
• Categorie: Zoogdieren

Leefwijze Afrikaanse olifant

Een Afrikaanse olifant is een zeer sociaal zoogdier met een uitgesproken gevoel voor familiebanden. De onderlinge banden zijn zo hecht, dat ze hun doden met twijgen en bladeren begraven, en vaak urenlang rouwen tijdens een soort dodenwake. Koeien en kalveren leven in familiegroepen onder leiding van een volwassen koe die met elk ander groepslid verwant is. De jonge stieren worden door de groep verstoten zodra ze geslachtsrijp zijn. Ze leven eerst samen in vrijgezellenkuddes. Volwassen stieren leven echter helemaal alleen, en worden slechts tijdelijk in een familiegroep opgenomen als een van de koeien in de groep bronstig is. Ook als een kudde af en toe kilometers lange omzwervingen maakt, zorgen de olifanten ervoor dat ze zich nooit ver van een waterplaats verwijderen. Olifanten drinken niet alleen graag, maar zijn ook dol op baden. Als het even kan, elke avond. Na het bad nemen de olifanten een stofbad door met hun slurf droog stof op hun natte huid te gooien. De stof en modderlaag beschermt de olifanten namelijk tegen de continue aanvallen van bijtende insecten.

• Gedrag: sociale dieren die in familieverband leven
• Geluid: een diep gerommel bij gewone communicatie; krachtig trompetteren als hij opgewonden is
• Voedsel: uitsluitend plantaardig, zoals gras, bladeren, vruchten, takjes en twijgen
• Levensverwachting: tot 70 jaar

Wat eet een olifant?

Olifanten eten uitsluitend plantaardig materiaal zoals verschillende soorten gras, bladeren, takjes, twijgen en vruchten. Ze rukken ze van de planten en bomen af, bundelen ze met hun slurf en stoppen dan hun mond vol. Olifanten hebben maar vier tanden, die echter heel functioneel zijn bij het vermalen van hun voedsel. Als alles tanden versleten zijn (op een leeftijd van ongeveer 70 jaar), is hij gedoemd te sterven omdat hij niet meer kan eten en zal dus verhongeren. Het is niet verwonderlijk dat olifanten een enorme honger hebben, en grote hoeveelheden voedsel nodig hebben. Meestal gebruiken olifanten de nachten en de vroege ochtenduren om te eten en te drinken. Olifanten kunnen ook lopend eten als ze de kans krijgen onderweg takken, blad of gras af te rukken.

Voortplanting

Afrikaanse olifanten paren voor het eerst op een leeftijd van 14-15 jaar. De hofmakerij tussen een koe en een stier is te herkennen aan allerlei liefkozende gebaren met de slurf. In de regel komt 22 maanden na de ontmoeting een enkel kalf ter wereld dat een hoogte van ongeveer 85 cm heeft en ongeveer 110 kilo weegt. Het olifanten kalf wordt minstens twee jaar lang gezoogd, soms nog langer en blijft ook na de geboorte van een volgend jong in de kudde. Normaal gesproken krijgt een koe om de vier jaar een nieuw kalf. Zo kan het gebeuren dat koe twee of drie jongen van verschillende leeftijd om zich heen heeft. Als een kalf aangevallen wordt, verdedigt de moeder het tot elke prijs.

• Geslachtsrijp: met 14-15 jaar
• Paartijd: het hele jaar
• Draagtijd: 22 maanden
• Aantal jongen: een kalf

Hoe Afrikaanse Olifanten communiceren

Als een Afrikaanse olifant op zoek naar voedsel in de bossen zijn familie kwijt raakt, blijven ze toch steeds met elkaar in contact door een diep, rommelend geluid. Vroeger dacht men dat deze geluiden uit hun ingewanden kwamen, maar tegenwoordig weet men dat het gorgelende geluid in de mond, keel en slurf ontstaat. Het duidt op algemeen welbevinden, want zodra er gevaar dreigt, verstomt dit geluid direct. Conflicten tussen dieren onderling worden in de regel op vreedzame wijze bijgelegd. Dat betekent dat een dier met een lagere rang meestal wijkt voor een dier met een hogere rang als deze dreigende bewegingen maakt zoals het oprollen van de slurf en het opwervelen van stof. Op dergelijke momenten zijn ook de voor olifanten zo typische trompet geluiden te horen. Dit imponeergedrag wordt ook vertoond om vijanden af te schrikken.

Afmetingen:

• Hoogte: stier tot 3 meter, koe iets kleiner
• Gewicht: stier tot 6000 kg, koe tot 4000 kg

Verwante soorten van de Afrikaanse Olifant:

De Aziatische olifant (Elephas indicus) die iets kleiner is dan zijn Afrikaanse soortgenoot.