Bruine kikker (Rana temporaria)
De bruine kikker maakt evenals alle amfibieën een merkwaardige ontwikkeling door. Hij komt als een soort visje, kikkervisje of donderkop uit het ei. Pas daarna ontwikkelen zich de pootjes en longen en verdwijnt de staart. De bruine kikker heeft drie manieren van ademhalen. Als kikkervisje gebruikt hij kieuwen. Daarna ontwikkelen zich longen die met lucht gevuld en geleegd worden door opblazen en samentrekken van de keel. Ook heeft hij nog een huidademhaling om tijdens de winterslaap onder water te ademen.
- Orde: Kikvorsachtige
- Klasse: Amfibieën
- Familie: Echte kikkers
- Geslacht&soort: Rana temporaria
SNEL INFORMATIE OVER BRUINE KIKKER
Waar leeft een bruine kikker
De bruine kikker leeft in Engeland en Midden-Europa tot in noord-Scandinavië en naar het oosten tot in Siberië. Op zijn vroegst kan men kikkers in het voorjaar zien als ze tussen maart en mei op weg zijn naar water om te paren. Het luide kwaken in de avond van de mannetjes geeft duidelijk aan waar ze zitten, en in onder andere ondiepe poelen is in die periode ook meestal wel kikker dril te ontdekken.
Leefwijze
De bruine kikker kan bijna overal leven als er maar water is. Hij voelt zich thuis op graslanden en in bossen, in veen- en moerasgebieden, bij kanalen en rivieren, maar ook aan de oevers van meren en plassen. Ook in tuinen hebben ze het vaak naar hun zin. In de zomer is hij vooral in de nacht druk in de weer, maar hij is ook overdag actief en ligt af en toe in het zonnetje. Toch brengt hij de dag meestal door op een vochtig, beschut plekje. Van november tot februari bevindt de kikker zich in een verstarde toestand. Hij ligt dan weggedoken op het land onder een bergje stenen, in een composthoop, of onder water in de zachte slikbodem van een poel of sloot.
- Gedrag: afgezien van de paartijd solidair
- Voedsel: kleine insecten zoals vliegen, kevers en krekels, en slakken, duizendpoten en wormen
- Levensverwachting: in gevangenschap tot 12 jaar
Vijanden
Bruine kikkers hebben veel vijanden, b.v. egels, bunzings, dassen, ringslangen en uilen. De kikkers zijn voor bijna iedere vleeseter een welkom hapje, omdat ze maar een dunne huid hebben en geen venijnige verdedigingswapens bezitten. Kikkervisjes worden in grote aantallen opgegeten door vissen, eenden, salamanders en verschillende soorten waterinsecten. Ook de mens is zijn vijand. Ieder jaar vallen ontelbare kikkers ten offer aan wetenschappelijk onderzoek, en in Frankrijk prijkt de kikker op de meeste menukaarten in de restaurants.
Wat eet een bruine kikker
Volwassen kikkers eten slakken, kevers, spinnen, pissebedden, duizendpoten en wormen. In de herfst eten ze extra veel om te kunnen overwinteren. Bij het jagen gebruikt de kikker zijn ogen die zeer gevoelig zijn voor bewegingen van prooidieren. Roerloos zit hij verdekt opgesteld te wachten, en krijgt hij er één in het vizier, dan grijpt hij die pijlsnel met zijn kleverige tong en sluit daarna zijn ogen, een mechanisme dat helpt het hapje door te slikken.
Afmetingen
- Lengte: mannetje 8 cm, vrouwtje 11 cm, jonge kikkertjes tot 3 cm
Voortplanting
Hoewel de bruine kikker de meeste tijd buiten het water doorbrengt, komt hij toch regelmatig op de plaats van zijn geboorte terug. Ieder voorjaar verzamelen de volwassen mannetjes zich aan de randen van poelen en sloten. Hier kwaken zij onafgebroken van zonsondergang tot zonsopgang om vrouwtjes te lokken. Zodra een mannetje een vrouwtje ontmoet, grijpt hij haar, springt op haar rug en klemt zich goed vast. In deze positie blijven zij totdat de eieren gelegd zijn en het mannetje ze bevrucht heeft. De dieren blijven gewoonlijk de eerstvolgende één tot twee maanden in het water of daar vlak in de buurt.
- Geslachtsrijp: met 2-3 jaar
- Paartijd: begin van de lente
- Aantal eieren: 2000-4000
- Ontwikkeling: 12-14 weken van kikkervisjes tot jonge kikker
De ontwikkeling van een bruine kikker
Het vrouwtje legt tussen de twee en vierduizend eitjes. Deze zijn omgeven door een geleiachtige massa, dat in klompen ter grootte van pompelmoes als kikkerdril in het water zweeft. De snelheid van ontwikkeling hangt van de watertemperatuur af, maar binnen enkele dagen ziet men al een verandering tot kikkervisje ontstaan. in het kikkerdril worden hun zwarte staartjes duidelijk zichtbaar. Na ongeveer tien dagen hebben de larven de gelei opgegeten en gaan vrij in het water rondzwemmen en algen eten. Gedurende de nu volgende 12-14 weken gaan er poten aan het liefje uitgroeien, wordt de staart korter en gaan longen het werk van de kieuwen overnemen. Als ze zo helemaal uitgegroeid zijn en via hun longen ademhalen, dan gaan ze aan land en keren ze was na twee of drie jaar weer terug om er te paren.
Soortbescherming
Aan het begin van deze eeuw waren er grotere aantallen kikkers dan nu. Hun bestand liep terug omdat hun leefgebieden verstoord werden, ze op de wegen werden overreden of in laboratoria werden gebruikt als proefdier. Milieuvervuiling door pesticiden en overbemesting dragen ook bij aan hun teruggang.
Verwante soorten
De heikikker (Rana arvalis), de springkikker (rana dalmatina) en de groene kikker (Rana esculenta) horen evenals de bruine kikker tot de echte kikkers.
Bekijk ook de giftige pijlgifkikker.
