Jaguar (Panthera onca)

Een jaguar is een solitair dier dat alleen in de bronsttijd als paartjes leeft. De jongen blijven hun eerste levensjaren bij hun moeder voordat ze de familie verlaten om een eigen jachtgebied te zoeken. Jaguars zijn de grootste katachtigen die leven in Amerika.

De grootte van hun jachtgebied is afhankelijk van het voedselaanbod. Als er voldoende prooidieren aanwezig zijn, zoals in onaangetaste wouden, dan heeft de jaguar aan een territorium van vijf kilometer doorsnee voldoende. Maar als er voedselschaarste is, bijvoorbeeld door houtkap, dan kan zijn jachtgebied weleens dertig maal zo groot zijn, ongeveer 500 vierkante kilometer.

SNEL INFORMATIE OVER JAGUAR

Uiterlijke kenmerken van jaguar

Jaguars zijn de grootste katachtigen in Amerika. Volwassen mannetjes kunnen een totale lengte van meer 180 cm bereiken. De gemiddelde schouderhoogte van een volwassen jaguar is ongeveer 60-75 cm,. Jaguars wegen tussen de 50 en 100 kilogram. Volwassen vrouwtjes zijn meestal kleiner en wegen tussen de 40 en 90 kilogram. De vachtkleur en markeringen lijken erg op die van een luipaard (Panthera pardus). Ze hebben een lichtgele tot goudbruine vacht met grote zwarte strepen en vlekken. De staart van een jaguar is kort en dik, met een zwarte punt.

Een luipaard heeft een groter hoofd, een compacter lichaam en veel krachtigere poten dan een jaguar. Jaguars komen ook voor met een geheel zwarte vacht, en net als de luipaard zijn de vlekken nog steeds te zien bij zwarte jaguars. Er zijn ook albino jaguars gezien. Jaguars hebben een grootte van 68 tot 76 centimeter en de lengte van de staart is tussen de 45 en 75 centimeter. Jaguars kunnen het hardst bijten van alle kattensoorten.

• Grootte: 68-76 cm
• Lengte: 112-185 cm, staart 45-75cm
• Gewicht: mannetje 55-100 kg, vrouwtje tot 45-90 kg

Herkenning

Jaguars zijn gemakkelijk te herkennen aan hun unieke patroon op hun vacht. Ze zijn echter vaak moeilijk waar te nemen vanwege hun schuwe natuur en hun vaardigheid om zich aan te passen aan hun omgeving.

Waar leeft een jaguar

De jaguar leeft in Midden- en Zuid-Amerika, van het zuidwesten van de Verenigde Staten tot in Patagonië. De grootste jaguars leven in Mato-Grosso in Brazilië. Jaguars komen voor in verschillende biotopen, waaronder bossen, savannen en rivierdelta’s. Ze zijn aangepast aan een breed scala aan omstandigheden, van warme en vochtige regenwouden tot koude bergen. Ze worden vaak geassocieerd met het Amazone-regenwoud, maar komen ook voor in andere delen van Zuid-Amerika, Noord-Amerika en Centraal-Amerika.

• Gedrag: solitaire jager, behalve in de bronsttijd
• Voedsel: op de grond levende zoogdieren, huisdieren, vissen, kikkers, schildpadden en kleinere alligators
• Levensverwachting: in gevangenschap tot 22 jaar

Aantallen in de wereld

Het exacte aantal jaguars in de wereld is moeilijk in te schatten, maar de IUCN schat dat er ongeveer 15.000-20.000 wilde jaguars in de wereld zijn. Deze cijfers verschillen echter per regio. In Mexico zijn er bijvoorbeeld naar schatting ongeveer 2.000 jaguars, terwijl er in Brazilië naar schatting ongeveer 8.000 zijn.
Jaguars worden als bedreigde diersoort beschouwd vanwege verlies van leefgebied en jacht, hoewel er wetten en beschermingsprogramma’s zijn ingevoerd om hun voortbestaan ​​te verzekeren.

Wat eet een jaguar

Jaguars zijn ook bekend om hun unieke manier van jagen, waarbij ze hun prooi aanvallen door het hoofd te grijpen met hun krachtige kaken. Jaguars zijn weliswaar goede klimmers, maar ze eten en jagen toch het liefst op de grond en bij voorkeur ’s nachts. Maar ze klimmen wel in bomen om vandaar hun buit te beloeren. De jaguar is ook een snelle sprinter en snel moe. Het succes van zijn jacht hangt er dan ook vooral vanaf of hij zijn prooi goed kan bespieden en ongezien dichtbij kan komen. Het hoofdvoedsel van jaguars bestaat uit dieren die hij in het bos vindt en die in grootte variëren van een muis tot een hert.

Als goede zwemmer vangt hij ook kikkers, vissen, schildpadden en kleine alligators. De jaguar is een goede visser. Als hij vist, zit hij roerloos op een rotsblok of op een overhangende tak. Zodra hij een vis ziet, slaat hij hem met zijn poot uit het water op de oever. Als hij een prooi te pakken heeft, sleept hij hem naar een schuilplaats voordat hij begint te eten.

De jaguar en de mens

Vroeger waren er overal tussen Arizona en Argentinië jaguars, maar door de ongebreidelde jacht werden ze op de meeste plaatsen uitgeroeid of sterk gedecimeerd. In veel landen heeft de grootschalige ontginning van bos ten behoeve van landbouwgronden en bewoning het ‘werk’ van de jagers afgemaakt. Bij de Orinoco bekken in Venezuela zouden de jaguars nog talrijk zijn, maar in alle andere gebieden zijn ze met uitsterven bedreigd. Waarschijnlijk leven in heel Argentinië naar schatting minder dan 200 jaguars.

Binnenkort zijn ze alleen nog in dierentuinen te bewonderen. Jaguars hebben de reputatie dat ze mensen aanvallen. Volgens een verhaal zou een jaguar een mens kilometers lang door het bos gevolgd zijn, en tenslotte net zo geruisloos weer verdwenen zijn als hij gekomen was. Het lijkt er dus eerder op dat een jaguar een mens wegjaagt uit zijn territorium. Als hij hem had willen doden, zou hij daar ruimschoots de gelegenheid voor hebben gehad.

Bescherming

Jaguars worden beschouwd als een bedreigde diersoort vanwege verlies van leefgebied en jacht. Er zijn tegenwoordig wetgevingen en beschermingsprogramma’s om hun overleving te waarborgen, zoals het oprichten van beschermde gebieden en het beheer van jacht.

Over de voorplanting

Over het familieleven van de in het wild levende jaguars is maar weinig bekend. Jarenlang werd hij vanwege zijn vacht intensief bejaagd. In de jaren ’60 werden er in het Braziliaanse deel van het Amazone-oerwoud jaarlijks meer dan 1000 dieren gedood. De jagers werden daardoor experts in het vinden en doden van de jaguars, maar aan de leefwijze van deze katten schonken ze weinig aandacht. Biologen proberen daarom nu de jaguars die in het wild leven te observeren, juist omdat er nog maar zo weinig zijn.

De meeste informatie komt uit dierentuinen, waar jaguars zich met succes voortplanten. Het lijkt erop dat een mannetje en vrouwtje elkaar in het wild alleen voor de paring treffen. Het mannetje verlaat het vrouwtje direct daarna, en zij brengt alle jongen alleen groot.

• Geslachtsrijp: met 3 jaar
• Paartijd: in de tropen het hele jaar, aan de grenzen van zijn verspreidingsgebied in de vroege herfst
• Draagtijd: 93-110 dagen
• Aantal jongen: 1-4

Jaguar welpen

Per worp zijn dat een tot vier jaguar welpen, die bij de geboorte blind zijn en slechts 700-900 gram wegen. Na twee weken openen de jaguarbaby’s hun ogen en beginnen ze de directe omgeving van hun schuilplaats te verkennen. Met een maand of zes gaan ze samen met de moeder op jacht. De jonge jaguars leven en jagen gedurende de eerste twee levensjaren samen met hun moeder. Daarna verlaten ze haar en zoeken een eigen jachtgebied.

Verwante soorten van jaguar

Jaguars zijn nauw verwant met de tijger, leeuw (Leo), luipaard (Panthera pardus) en sneeuwluipaard (Panthera uncia)

Groepen

• Orde: Roofdieren
• Familie: Katachtigen
• Geslacht & Soort: Panthera onca
• Categorie: Zoogdieren

Buitenlandse benaming

Jaguar

Le jaguar